Poprzednio pisaliśmy o metodach dyskusji, które są doskonałym narzędziem do rozwijania tematów, zbierania pomysłów i budowania bazy rozwiązań. Bazę już mamy, teraz pora dobrać metody do selekcji rozwiązań, utwierdzenia się w zdobytej wiedzy oraz zrobienia „ dobrego ostatniego wrażenia”.
Każde zamknięcie jest ważne, ponieważ najlepiej zapamiętujemy początek i koniec – również w przypadku szkoleń bhp czy projektów. Warto zatem zadbać o klamrę i dobre wspomnienia uczestników.
Zarezerwuj sobie na ten element 20-30 minut. Jest to właściwy moment, żeby przeanalizować treści szkolenia, dać uczestnikom możliwość wskazania treści dla nich szczególnie istotnych i tych, które chcieliby jeszcze pogłębić. W tym czasie można również dać uczestnikom pole do zaplanowania wdrożenia zdobytych umiejętności czy poznanych informacji w życiu prywatnym lub zawodowym.
Przed szkoleniem warto zastanowić się czy chcemy, żeby uczestnicy zostali z jakimś namacalnym efektem podsumowania. Pod uwagę możemy wziąć czy nie wyląduje on od razu w koszu (aspekt ekologiczny) i w jaki sposób, mogliby z tego skorzystać (aspekt praktyczny).
W kolejnych tygodniach zaprezentowane zostaną sposoby na zamykanie szkoleń/projektów. Nie biorę pod uwagę ankiet, bo one nie mają wartości dla uczestników, a to o wartościowe dla nich szkolenia nam chodzi. Pomijam również zakończenie w okręgu i pytanie „co wyniesiesz z tego szkolenia?”. To zakończenie klasyczne, każdy z nas na pewno go zna.
- „Pamiętaj, aby…” (zob. Silberman). Uczestnicy tworzą wspólnie listę wskazówek dla siebie związanych z treściami szkolenia. Każde zdanie powinno zaczynać się „Pamiętaj, aby..”. Po umieszczeniu wszystkich pomysłów w widocznym miejscu każdy z uczestników wybiera 3 najważniejsze dla niego wskazówki i zapisuje jena kartce, którą może powiesić w swoim miejscu pracy.
- Postanowienie poprawy (zob. Urban). Dla każdego z uczestników przygotowujemy kartę i kopertę. Mogą na niej być już zapisane początki zdań do uzupełnienia, np. Będę częściej…, Będę rzadziej…, Zacznę…, Przestanę… Możemy je na bieżąco zapisać na flipcharcie lub wyświetlić w prezentacji. Uczestnicy indywidualnie uzupełniają swoje kartki. Możemy poprosić wszystkich lub chętnych o ich odczytanie. Następnie kartki należy włożyć do kopert i je zaadresować do siebie. Prowadzący zabiera je i wysyła. Dzięki temu wnioski, postanowienia ze szkolenia zostaną odświeżone po jakimś czasie i szansa na wprowadzenie zmian zwiększy się.
- Pokonaj przeszkody z kolegami. Entuzjazm poszkoleniowy często szybko gasi życie. Żeby temu zapobiec, warto czasem przewidywać trudności. W tym celu w ramach podsumowania uczestnicy podzieleni na małe grupy dzielą się przewidywaniami, jakie trudności napotkają w swojej pracy wprowadzając zmiany, nowości wyniesione ze szkolenia. Zadaniem grupy jest znalezienie sposobów na pokonanie tych przeciwności lub znalezienie sposobów na uniknięcie zniechęcenia. Warto by w miarę możliwości, osoby pracujące w grupie nie były z tej samej jednostki organizacyjnej (wydziału, zmiany itp.). Dzięki temu osoby pomagające będą miały świeże spojrzenie. Rolą trenera jest nie dopuścić do sytuacji, w której jakiś potencjalny problem zostałby uznany za zbyt duży, a grupa wpadłaby w tryb narzekania.
Przy zastosowaniu tego sposobu nie możemy zapomnieć o połączeniu go z podsumowaniem treści poruszonych w trakcie szkolenia.
- Przyjęcie z pomysłami (zob. Oznec, Hagan). Tę metodę warto zastosować po warsztatach czy elementach projektu wymagających dużego wysiłku twórczego. W takich chwilach, kiedy energia została wykorzystana to działanie kreatywne i nie ma już potencjału na wybór najlepszego rozwiązania albo ten wybór jest zbyt trudny dla uczestników.
Osoby biorące udział w działaniach twórczych prosimy o zaprezentowanie efektów pracy w formie plakatów. Wieszamy je w miejscu dostępnym dla wszystkich osób w organizacji. Zapewniamy przekąski, trochę czasu i skrzynkę do głosowania. Uczestnikami przyjęcia nie są wyłącznie uczestnicy projektu, ale wszystkie osoby w firmie, mogą to być także osoby z zewnątrz. Zapoznajemy wszystkich z problemem, jaki stanął przed twórcami plakatów oraz informujemy, że celem przyjęcia jest wybór najlepszego rozwiązania poprzez głosowanie. W wyznaczonym czasie (np. w ciągu godziny) uczestnicy mogą w swobodnej atmosferze zapoznać się z efektami pracy grup. Przed upływem czasu przypominamy uczestnikom, że powinni oddać głos na najlepszy ich zdaniem projekt/pomysł. Potem następuje liczenie głosów.
Twórcy pomysłu, który zbierze największą liczbę głosów, powinni zostać nagrodzeni. Może to być symboliczna nagroda (słodycze, upominki itp.) lub możliwość zrealizowania projektu. Dodatkową nobilitacją dla wszystkich twórców będzie powieszenie plakatów w widocznym miejscu, chociażby do czasu kolejnego przyjęcia.
Przyjęcie z pomysłami będzie idealne do wyłonienie projektu z zakresu budowania kultury bezpieczeństwa. Nie da się bowiem wdrożyć wszystkich na raz. Dzięki selekcji będziemy mogli ustalić kolejność ich wprowadzenia lub priorytety na najbliższy okres.
Życzymy Wam udanych zakończeń.
Jeśli chcecie zobaczyć, jak my kończymy swoje szkolenia – zapraszamy do zamówienia szkoleń wewnętrznych lub zapisu na warsztaty otwarte.
Źródła:
- Silberman „Metody aktywizujące na szkoleniach”, Kraków 2006, Wolters Kluwer Polska.
- Urban „Niekonwencjonalne metody szkoleniowe, czyli jak uatrakcyjnić zajęcia”, Gdańsk 2010, wydawnictwo GWP.
- Ozenc, M. Hagan „Kreatywne rytuały”, Warszawa 2020, MT Biznes Sp. z o.o.
Autor: Ewelina Niemiec
Tekst powstał we współpracy z Ogólnopolskim Stowarzyszeniem Pracowników Służby Bezpieczeństwa i Higieny Pracy, Oddział w Opolu w ramach cyklu „Metodyczna środa”.
