Wielu prowadzących chętnie pokazuje filmy podczas szkoleń BHP. Jednak niewłaściwe ich wykorzystanie nie tylko spowoduje stratę czasu, brak efektu edukacyjnego, ale może wywołać krytykę ze strony uczestników i niechęć do szkoleń BHP.
Brak określonego celu (dlaczego oglądam ten film?) wpływa negatywnie nie tylko na zapamiętywanie, ale również na koncentrację i motywację.
Przemyślane i zaplanowane zajęcia edukacyjne z wykorzystaniem materiałów filmowych powinny prowadzić m.in. do:
- wzbogacenia wiedzy merytorycznej;
- wykształcenia umiejętności pracy z różnymi rodzajami źródeł wiedzy;
- refleksji nad tematem.
Warto pokaz filmu połączyć z zadaniami. Uczestnicy mogą wykonać zadanie przed, w trakcie i/lub po filmie. Planując zajęcia z filmem warto zastanowić się np. nad wykorzystaniem tzw. projekcji programowanej (podzielonej na kilka części) lub wybraniem jedynie fragmentów filmu (na szkoleniu pokazujemy tylko niektóre sceny, cały film pracownicy mogą obejrzeć po szkoleniu).
Trzeba wówczas dokonać podziału na kilkuminutowe sekwencje związane z konkretnymi problemami, wydarzeniami, czy tematami, które chcemy omówić. Taki sposób wyświetlania filmu ułatwi lepsze zrozumienie i zapamiętanie poszczególnych zagadnień, wzbudzi aktywność i wywoła dyskusję. W przerwach między poszczególnymi częściami filmu pracownicy sprawdzają lub wykonują zadania. Daje to również prowadzącemu możliwość uzupełnienia wiadomości, wyjaśnienia wątpliwości.
Po obejrzeniu filmu można poszczególne kwestie przedyskutować. Można zastosować burzę mózgów – pracownicy wypisują hasła, główne tematy pokazane w filmie i uzupełniają je o informacje ze swojej firmy: Jak ten temat realizujemy u siebie? Jak ten problem rozwiązaliśmy u siebie? Gdzie możemy zastosować pokazaną wiedzę u siebie?
Przy pokazie filmu, który przedstawia przykładowe wypadki, pracownicy mogą próbować odgadnąć, jak sytuacja się zakończyła lub opracować zasady zachowania: jak powinniśmy się zachować, aby u nas taki wypadek się nie zdarzył?
Szkoleniowiec może przed projekcją filmu pokazać 1-3 zdjęcia, kadry z filmu, i zapytać, co osoby na zdjęciach mogą mówić, robić, jak sytuacja może się rozwinąć – oglądając film sprawdzają, czy mieli rację. Pracownicy również mogą otrzymać pytania, odpowiedzi na nie znajdą w filmie.
Filmy muszą być dopasowane do grupy docelowej. Pokazanie tzw. śmiesznego filmiku ukazującego niebezpieczne zachowanie lub wypadek może umacniać negatywne lub lekceważące nastawienie do bezpieczeństwa. A tego na pewno nie chcemy!
Pozostaje jeszcze jedna kwestia – skąd brać filmy, które można legalnie wykorzystać?
Można skorzystać z serii TED Ed lub po prostu wyszukać filmy edukacyjne na licencji Creative Commons (to znaczy, że możecie z nich korzystać po podpisaniu źródła/autora).
Pamiętajcie, że Ustawa Prawo autorskie i prawa pokrewne dopuszcza używanie rozpowszechnionych utworów w oryginale w celach dydaktycznych. Trzeba jednak zwrócić uwagę, bo wykorzystane materiały dostępne były jedynie dla nauczających i uczących się. To znaczy, że możecie wykorzystać fragment dowolnego filmu, po to żeby na szkoleniu przekazać jakąś wiedzę, omówić go.
Tekst częściowo ukazał się w ramach cyklu Metodyczna środa, który tworzymy we współpracy z OSPS BHP, Oddział w Opolu
